Ιστορικό πλαίσιο : η ιστορία και ο ρόλος των μουσείων στη κοινωνία, δια μέσου των αιώνων. Συλλογές και "συλλέγειν", διλήμματα φιλοσοφικά και ιστορικά. Οι τύποι των μουσείων (τύποι αποθηκών, τύποι εκθέσεων κλπ) και η μετεξέλιξή τους στη σύγχρονη εποχή.

Εισαγωγή στην επιστήμη της κλασικής φιλολογίας. Κείμενα της αρχαίας ελληνικής Γραμματείας. Αττική Κωμωδία. Ιστορική ανασκόπηση. Χαρακτηριστικά του κωμικού ήρωα. Γλώσσα και ύφος. Πολιτικό και κοινωνικό περιεχόμενο.

Επιχειρείται η εισαγωγή στην επιστήμη της Ελληνικής παλαιογραφία και παράλληλα διδάσκονται οι βασικές αρχές που διέπουν την επιστήμη της κωδικολογίας.

Τεχνολογική εξέλιξη των υπολογιστών. Δομή και λειτουργία υπολογιστών. Δομή μικροϋπολογιστών. Λογισμικό. Αρχεία δεδομένων. Δίκτυα υπολογιστών. Χειρισμός. Λειτουργικά συστήματα DOS, Windows 95. Εργαλεία Windows 95. Εργαστηριακές ασκήσεις στο εργαστήριο πληροφορικής.

Η Παπυρολογία ως επιστήμη. Ορισμός και συναφείς με την παπυρολογία επιστήμες. Ιστορία των παπύρων και παπυρολογικές σπουδές. Ο πάπυρος και άλλα υλικά, που χρησιμοποιήθηκαν ως γραφική. Κύλινδρος και κώδικας. Συλλογές και εκδόσεις παπύρων. Περιοχές προέλευσης των παπύρων. Φιλολογικοί πάπυροι και συμβολή της παπυρολογίας στην κλασσική φιλολογία.

Βιβλίο και βιβλιοθήκη. Έννοια και αντικείμενο της Βιβλιολογίας. Εμφάνιση και εξέλιξη της γραφής. Μη αλφαβητικές και αλφαβητικές γραφές. Ελληνικό αλφάβητο. Υλικά γραφής και μορφολογία του βιβλίου. Η επανάσταση της τυπογραφίας. Η κατασκευή ενός βιβλίου.

Αντικείμενο, ορισμός και είδη βιβλιογραφίας. Προϊστορία και ιστορία της βιβλιογραφίας. Το βιβλίο και τα μέρη του: Εσωτερική και εξωτερική περιγραφή. Περισυλλογή του υλικού και τεχνική καταρτισμού μιας βιβλιογραφίας. Γενικές διεθνείς βιβλιογραφίες και κατάλογοι επέχοντες θέση διεθνών βιβλιογραφιών.

Πληροφορία και επικοινωνία. Το κύκλωμα παραγωγής, διακίνησης και χρήσης των πληροφοριών, συστατικά στοιχεία. Εισαγωγή στις βασικές έννοιες των πληροφοριακών πηγών, τεκμήρια και δημοσιεύματα. Τα είδη και ο ρόλος των υπηρεσιών πληροφόρησης.

Δημιουργία και εξέλιξη βιβλιοθηκών και αρχείων μέσα από το πρίσμα της κοινωνικής ιστορίας. Ιστορική έρευνα βιβλιοθηκών. Η ιστορία του βιβλίου και η ιστορία των βιβλιοθηκών ως επιστήμες. Βιβλιοθήκες της αρχαιότητας. Βυζαντινές βιβλιοθήκες (Πατριαρχική, Φωτίου, Αυτοκρατορική, Πάτμου). Δυτικές μοναστικές βιβλιοθήκες (Κασσιόδωρος, Βενεδικτίνοι, Ιησουίτες, Καρολίγγεια εποχή, Ιρλανδία). Οι Βιβλιοθήκες στην Τουρκοκρατία (Άθως, Πατριαρχείο). Οι Βιβλιοθήκες της Δύσης και η επίδραση της τυπογραφίας. Βιβλιοθήκες στο νέο ελληνικό κράτος. Οι βιβλιοθήκες των κοινοτήτων. Οι Βιβλιοθήκες σήμερα: καθεστώς και εξέλιξη.

Η πολυπαραμετρικότητα της μουσειακής λειτουργίας: το περιεχόμενο και ο ρόλος του επιμελητή, του μουσειολόγου και των λοιπών μουσειακών ειδικοτήτων και η συμβολή τους στο "μουσειακό γίγνεσθαι" δια μέσου της διεπιστημονικής συνεργασίας τους (προτεραιότητες, στόχοι, προοπτικές). Οι διεθνείς οργανώσεις, οι φορείς και η δράση τους και η συμβολή τους στη διάσωση της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς (προτεραιότητες, στόχοι, προοπτικές). Πηγές και βοηθήματα, βιβλιογραφία.

Εξετάζεται η ιστορία του ελληνικού πολιτισμού. Ο κόσμος του Ομήρου και η αριστοκρατική αγωγή. Ο Ησίοδος και το ιδεώδες της ειρηνικής διαβίωσης και εργασίας. Η λυρική ποίηση και η αφύπνιση της προσωπικότητας. Η διδασκαλία των σοφιστών και η πολιτική αρετή. Η φιλοσοφία του Πλάτωνα. Η δραματική ποίηση και η θεατρική παιδεία. Η ρητορική του Ισοκράτη και το νέο παιδευτικό ιδεώδες.

Η μελέτη της ιστορικής εξέλιξης της ελληνικής γραφής από τον ΙV αιώνα έως τον ΧVII αιώνα μ.χ. Όπως έχει καταγραφεί στα συμβολαιογραφικά έγγραφα και στους κώδικες σε περγαμηνή και σε χαρτί οι οποίοι διασώζονται στις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες του κόσμου.

Θεωρία και εφαρμογή προτύπων για την οργάνωση και περιγραφής πληροφοριακών πηγών. Εργαλεία καταλογογράφησης` και βιβλιογραφικής περιγραφής (AACR2, ISBDw, Dublin Core, κλπ)

Η ποιητική γενιά του 30. Διαφοροποίηση από την προηγούμενη ποίηση. Οι κύριοι εκπρόσωποι, τα γνωρίσματα, η συμβολή τους. Η ποίηση και η ποιητική του Σεφέρη.

Το έργο των υπηρεσιών πληροφόρησης. Γενική εισαγωγή στις διαδικασίες εντοπισμού, συγκέντρωσης, οργάνωσης και αξιοποίησης πληροφοριακού υλικού. Πρότυπα, εργαλεία, οργανισμοί κλπ.

Εφαρμογές Η/Υ.

Ιστορία και διαχρονική εξέλιξη Αρχείων και Αρχειονομίας. Ιστορία και διαχρονική εξέλιξη Αρχειονομίας και Διπλωματικής. Έννοιες της ειλικρίνειας και της δι' εγγράφων απόδειξης εξωγενείς και ενδογενείς χαρακτήρες.

Γένεση και εξέλιξη της τυπογραφίας στην Ευρώπη. Τυπογραφική τεχνική. Λινοτυπία - Μονοτυπία - Φωτοσύνθεση - Βαθυτυπία -Λιθογραφία -Στερεοτυπία. Ανθρωπισμός, Έλληνες λόγιοι και απαρχές της Ελληνικής Τυπογραφίας. Τα σημαντικότερα εκδοτικά κέντρα ελληνικού βιβλίου ανά την Ευρώπη και την Ανατολή μέχρι την Ελληνική Παλιγγενεσία. Τα τυπογραφία του Αγώνος. Η τυπογραφία στην Ελλάδα και ανά τα εκτός αυτής κέντρα αλυτρώτων και αποδήμων τον ιθ' και κ' αιώνα.

Γενικές εθνικές βιβλιογραφίες, αναδρομικές και τρέχουσες (Ελλάς, Αγγλία, ΗΠΑ, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Ρωσία). Το ελληνικό περιοδικό έντυπο: Περιοδικά και εφημερίδες. Εθνική Εφημεριδοθήκη. Ξενόφωνος ελληνική φιλολογία (Καραμανλίδικα, Φραγκοχιώτικα κ..ά.) Ελληνικά σύμμεικτα, ημερολόγια, εγκυκλοπαίδειες και κρατικά δημοσιεύματα.

Προστασία και διάσωση του πολιτισμικού αγαθού : Αποθήκευση μουσειακών συλλογών (τήρηση αποθήκης, χωροθέτηση και σχεδιασμός αποθηκών, κλιματισμός και φωτισμός αποθηκών, μέθοδοι αποθήκευσης και εξοπλισμός χώρου αποθηκών). Συντήρηση και προληπτική συντήρηση (βασικές αρχές, άρθρα και διατάγματα). Ασφάλεια και προστασία μουσειακών συλλογών. Συστήματα ασφαλείας, πυροσβεστικά δίκτυα και συναφείς εγκαταστάσεις. Σχεδιασμός έναντι φυσικών καταστροφών. Στοιχεία αντισεισμικής προστασίας. Εξοπλισμός μουσείων (επίπλωση, κινητές και σταθερές προθήκες, κλπ., στήριξη εκθεμάτων).

Αναφορά στη λειτουργία των ελληνικών κοινοτήτων κατά την οθωμανική κυριαρχία. Περιγραφή των διοικητικών δομών του Ιόνιου κράτους, της Σαμιακής και της Κρητικής Πολιτείας. Ιστορική εξέλιξη της κεντρικής και περιφερειακής διοίκησης καθώς και της τοπικής αυτοδιοίκησης στο ελληνικό κράτος κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Ο ρόλος των διοικητικών ελίτ και η συμβολή τους στις προσπάθειες οργάνωσης του κράτους. Διαδικασίες διοικητικής σύγκλησης των περιοχών που εντάχθηκαν στο ελληνικό κράτος κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα (Ιόνια νησιά, Θεσσαλία)

Γενετική του εγγράφου. Το έγγραφο στην Αρχειονομία, στη Διπλωματική, στη Διοίκηση. Τα είδη των εγγράφων πράξεων. Αρχές, έννοιες, ορισμοί. Ορολογία. Ηλικίες των αρχείων. Επιλογή και εκκαθάριση αρχείων διοίκησης. Πίνακες διατηρητέου υλικού. Διαδικασία εισαγωγής. Καταγραφή, ταξινόμηση, αρχειοθέτηση. Εργαλεία πρόσβασης στα αρχεία, ιδιαιτερότητες. Βιβλιογραφία

Ιεραρχικό, δικτυωτό, σχεσιακό μοντέλο δεδομένων. Μοντέλο οντοτήτων σχέσεων. Σχεσιακά συστήματα διαχείρισης βάσεων δεδομένων. Access. Εργαστηριακές ασκήσεις στο εργαστήριο πληροφορικής.

Οι μηχανισμοί μετάβασης του ελληνισμού από το βυζαντινό παρελθόν στη μεταβυζαντινή πραγματικότητα, η επιβίωση στοιχείων και θεσμών της βυζαντινής κοινωνίας καθώς και η μεταλλαγή υπαρχόντων ή η εμφάνιση νέων, σε σχέση με την οθωμανική τάξη πραγμάτων και τη διεθνή συγκυρία. Τονίζεται ιδιαίτερα η οικουμενικότητα της ιδεολογίας του υπό οθωμανική κυριαρχία ελληνισμού κατά την εν λόγω περίοδο και δίδονται στοιχεία για την εμφάνιση της εθνικής ιδεολογίας στα πλαίσια του Νεοελληνικού Διαφωτισμού κατά τον 18ο αιώνα.

Εφαρμογή προτύπων περιγραφικής καταλογογράφησης.

Αναλύεται η ιστορία και η εξέλιξη της Λατινικής γραφής από τις απαρχές της ως τη νεότερη εποχή και παρέχονται πανομοιότυπα Δείγματα κειμένων από τις διάφορες φάσεις και μορφές της γραφής αυτής.

Ελληνιστική ποίηση ειδυλλίων( Θεόκριτος. Μίμος και μιμμοθέατρο( Οι μίμοι του Ηρώνδα. Ιστορία και εξέλιξη των μίμων.

Ιστορική εξέλιξη της κεντρικής και περιφερειακής διοίκησης καθώς και της τοπικής αυτοδιοίκησης στο ελληνικό κράτος κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Αναφορά στη γερμανική και ιταλική κατοχική διοίκηση. Διαδικασίες διοικητικής σύγκλησης των περιοχών που εντάχθηκαν στο ελληνικό κράτος κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα (Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, νησιά Αιγαίου, Σάμος, Κρήτη, Δωδεκάνησα). Διοικητικά φαινόμενα και γεγονότα που καθόρισαν την εξέλιξη της δημόσιας διοίκησης κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα όπως ο θεσμός της μονιμότητας, οι πολιτικές εκκαθαρίσεις του διοικητικού μηχανισμού, η δημιουργία συντονιστικού φορέα της διοίκησης, η εκπαίδευση των υπαλλήλων κ. α.

Χρήση και αξιοποίηση μουσειακών συλλογών: Τρόποι απόκτησης (ανταλλαγή, δανεισμός, δωρεά, κλπ.), νομικό καθεστώς. Τήρηση μουσειακών συλλογών (ταξινόμηση, τεκμηρίωση, αρχειοθέτηση, Η/Υ). Φροντιστηριακές ασκήσεις σε μουσεία.

Δημόσια και ιδιωτικά έγγραφα. Τα αρχεία στους παπύρους. Δημόσια και ιδιωτικά "αρχεία". Η γλώσσα των μη φιλολογικών παπύρων. Αίγυπτος, ημερολόγιο, νομισματικό σύστημα αναφορικά με τα παπυρικά κείμενα. Ιστορία της Αιγύπτου κατά την περίοδο των παπύρων. Η θρησκεία στην Αίγυπτο.

Εξετάζονται κατ' αρχήν οι κοινωνικοί, διοικητικοί και πολιτικοί θεσμοί του πολυεθνικού οθωμανικού κράτους κατά την περίοδο της ακμής του (15ος - 18ος αι.). Δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στο στρατιωτικο-διοικητικό χαρακτήρα της Αυτοκρατορίας (τιμαριωτικό σύστημα, φορολογικά κατάστιχα), στη σχέση Ισλαμικού Δικαίου και πρακτικών που ακολούθησε η Οθωμανική Διοίκηση τόσο σε περιφερειακό όσο και σε κεντρικό επίπεδο, στο ισλαμικό κατεστημένο και στα μυστικιστικά ισλαμικά τάγματα. Στη συνέχεια εξετάζεται εν συντομία το καθεστώς τω μη μουσουλμάνων (εβραίων, ορθοδόξων, αρμενίων, μονοφυσικών, νεστοριανών, καθολικών κλπ.) και τέλος αναλύονται οι μηχανισμοί παρακμής της Αυτοκρατορίας (17ος - 18ος αι.) με έμφαση στην οικονομική κρίση και στη διείσδυση των Χριστιανικών Κρατών και η συνακόλουθη μεταλλαγή των οθωμανικών θεσμών (παρακμή του τιμαριωτικού συστήματος, υποκατάσταση των μουκατάδων από μαλικιανέδες, τσιφλίκια, διαφορά της άρχουσας τάξης κλπ.).

Η γλωσσολογική μελέτη με δεδομένη την ιδιαιτερότητα του τμήματος, στοχεύει στο να αναλύσει τη σχέση ανάμεσα στα Λατινικά του Μεσαίωνα και την μορφολογική τους εξέλιξη προς τις πρώτες μορφές της Ιταλικής τόσο στον προφορικό όσο και στον γραπτό λόγο.

Γενικές πηγές πληροφοριών. Φύση, αξιολόγηση και χρήση βασικών πληροφοριακών έργων και πηγών, βιβλιογραφιών, λεξικών, εγχειριδίων, κλπ. Πηγές πληροφοριών στις κοινωνικές και τις επιστήμες του ανθρώπου.

Κατηγορίες και τυπολογία αρχείων σύμφωνα με τον φορέα παραγωγής. Κατηγορίες αρχείων σύμφωνα με το υπόστρωμα εγγραφής. Αρχεία μη κρατικά και αρχεία ιδιωτικά. Αρχεία εκκλησιαστικά. Αρχεία συμβολαιογραφικά. Το επάγγελμα του αρχειονόμου και η διεθνής συνεργασία. Ίδρυση και οργάνωση των κρατικών αρχειακών υπηρεσιών της Ευρώπης( εθνικές νομοθεσίες και ιδιαιτερότητες. Ελληνική αρχειακή υπηρεσία( νομοθεσία, πρακτική. Διεθνείς οργανισμοί. Το έγγραφο ως κοινό πολιτιστικό αγαθό.

Οργάνωση και σχεδιασμός συστημάτων θεματικής περιγραφής και πρόσβασης. Θεωρητικές βάσεις της ταξινόμησης και της θεματικής ανα[παραγωγής. Πρακτική εφαρμογή συστημάτων ταξινόμησης.

Το μάθημα παρέχει βασικές έννοιες της θεωρίας των πιθανοτήτων (πιθανότητα, χώρος συμβάντων, ασυμβίβαστα και ανεξάρτητα συμβάντα, μαθηματική προσδοκία, κλπ.) και της στατιστικής (έννοιες της περιγραφικής στατιστικής, συναγωγή στατιστικού συμπεράσματος, κατανομές, παλινδρόμηση, συσχετισμός, έλεγχος υποθέσεων, κλπ) που απαιτούνται για την ποσοτική ανάλυση δεδομένων στις ανθρωπιστικές επιστήμες.

Αντικειμενοστρεφείς Βάσεις Δεδομένων

Το μάθημα παρέχει μία γενική εικόνα της ιστορίας της επιστημονικής εξέλιξης με έμφαση στους τρόπους διαμόρφωσης νέων ιδεών και παραδόσεων. Έννοια της επιστημονικής παράδοσης. Προελληνικές επιστημονικές παραδόσεις. Η γένεση της επιστήμης. Το ελληνικό επιστημονικό ιδεώδες. Η ευρωπαϊκή παράδοση των μέσων χρόνων. Οι επιστημονικές παραδόσεις της Ανατολής. Η γένεση της νέας επιστήμης. Οι νεώτερες επιστημονικές παραδόσεις στον ευρωπαϊκό χώρο.

Γενική θεώρηση της τέχνης της μέσης και ύστερης Βυζαντινής εποχής (9ος - 15ος αι.) σε όλα τα πεδία.

Σύνθεση και αξιοποίηση μουσειακών χώρων για την ανάδειξη των μουσειακών συλλογών: ο μουσειακός χώρος και η μετατροπή του σε μουσειογραφικό- εκθεσιακό χώρο με σκοπό την επιμόρφωση και τη ψυχαγωγία του κοινού. Τεχνικές και μέθοδοι παρουσίασης και στάδια του μουσειογραφικού έργου (οργανόγραμμα έκθεσης - κατηγοριοποίηση των εκθεμάτων - μουσειογραφική ανάλυση και σύνθεση - πορεία επισκεπτών. Οι οπτικές εντυπώσεις και η χρήση τους στην αξιοποίηση των χώρων, οι αντιληπτικές ικανότητες του ανθρώπου, το χρώμα και η χρήση του στην αξιοποίηση των μουσειακών χώρων, ο φυσικός και ο τεχνητός φωτισμός και η χρήση τους στην αξιοποίηση των μουσειακών χώρων, τρόποι φωτισμού μουσειακών αντικειμένων, στοιχεία για άτομα με ειδικές ανάγκες). Ερμηνευτική παρουσίαση των συλλογών (μέσα και μέθοδοι).

Δίδεται έμφαση στη χρήση των υπολογιστών και ειδικού λογισμικού στην εφαρμογή των μεθόδων ποσοτικής ανάλυσης. Ειδικότερα, διδάσκονται τεχνικές ποσοτικής ανάλυσης με τη βοήθεια λογιστικών φύλλων εργασίας (spreadsheets) και ειδικών στατιστικών πακέτων.

Μετά από την κλασσική και λογοτεχνική λατινική ο φοιτητής έρχεται σε επαφή με τους τύπους της κοινής και δημοτικής λατινικής γλώσσας, την λεγόμενη sermo vulgaris, για να κατανοήσει πιο εύκολα την ιστορική εξέλιξη της καθομιλουμένης.

Παλαιογραφία των παπύρων. Ανάγνωση-μεταγραφή παπυρικών εγγράφων. Η γραφή των αντιγραφέων και η γραφή των γραφέων. Συντομογραφίες και σύμβολα. Ανατομία των παπυρικών χειρογράφων. Ανάγνωση και μεταγραφή βυζαντινών κωδίκων. Οι κυριότεροι κώδικες Ελληνικών κειμένων.

Παρουσίαση των κύριων φάσεων της ιστορίας του ελληνικού κράτους και προβολή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους. Ιστορική εξέλιξη της οργάνωσης του στρατού, της δικαιοσύνης, της εκπαίδευσης, της πρόνοιας και της δημόσιας τάξης. Προβολή των λειτουργικών γνωρισμάτων του κράτους που αναφέρονται στη στελέχωσή του στο συγκεντρωτικό χαρακτήρα του, στη σχέση του με τις τοπικές κοινωνίες και το πολιτικό σύστημα. Επιδράσεις που άσκησε στην ανάπτυξη του κράτους ο στόχος της εθνικής ολοκλήρωσης.

Ορισμοί συστημάτων και των λειτουργιών τους σε βιβλιοθήκες και αρχεία. Διάρκεια και κύκλος ζωής ενός συστήματος. Ανάλυση συστημάτων και δημιουργία μοντέλων με βάση τον προσδιορισμό των στοιχείων του συστήματος. Τεχνικές περιγραφής συστημάτων. Σχεδιασμός συστημάτων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο σχεδιασμό βάσεων δεδομένων με βιβλιοθηκονομικές και αρχειακές εφαρμογές. Επίσης αναλύονται θέματα όπως ο σχεδιασμός συστήματος με γνώμονα τη σχέση ανθρώπου και υπολογιστή, οι τεχνικές εφαρμογής συστημάτων και η αξιολόγησή τους.

Χαρακτηριστικά της επιστημονικής έρευνας. Επιλογή και διατύπωση του θέματος. Αναζήτηση και συγκέντρωση του βιβλιογραφικού υλικού. Χρήση της βιβλιογραφίας. Διάρθρωση της επιστημονικής εργασίας. Παραπομπές και σημειώσεις. Συγγραφή. Αξιολόγηση της μελέτης.

Οι χρήστες των αρχείων και οι κανόνες πρόσβασης. Η διαχείριση των αρχείων εντός της αρχειακής υπηρεσίας. Αρχειακή τεχνολογία. Είδη αναπαραγωγής. Κτιριακές εγκαταστάσεις και κτηριολογικές ιδιαιτερότητες. Συνθήκες και κανόνες φύλαξης, διατήρησης, ασφάλειας. Έκθεση αρχειακού υλικού.

Εξετάζεται η φύση της επικοινωνίας και η διοχέτευση της πληροφορίας. Φιλοσοφία της ταξινόμησης και της οργάνωσης της γνώσης. Διαδικασία ευρετηρίασης και συντάξεις περιλήψεων. Μέθοδοι ευρετηρίασης και τεκμηρίωσης. Έλεγχος λεξιλογίου ευρετηρίασης και η λειτουργία των "Θησαυρών". Βασικές αρχές δημιουργίας "Θησαυρού". Δημιουργία ευρετηρίων. Χαρακτήρας και τύποι των ευρετηρίων. Αξιολόγηση ευρετηρίων. Χαρακτήρας και τύποι περιλήψεων. Ευρετηρίαση και περιληπτική απόδοση τεκμηρίων.

Εισαγωγή στις αρχές ανάπτυξης συλλογών. Κριτήρια επιλογή υλικού. Πηγές, εργαλεία και διαδικασίες επιλογής πληροφοριακού υλικού. Πολιτική ανάπτυξης συλλογών.)

Οικονομική και πνευματική άνοδος των Ελλήνων κατά τα τέλη του 18ου και αρχές 19οθ αιώνα. Προϋποθέσεις και αιτίες της ελληνικής επανάστασης. Φιλελληνισμός. Φάσεις της επανάστασης. Η κυβέρνηση του Καποδίστρια. Οθωνική περίοδος. Περίοδος συνταγματικής βασιλείας Γεωργίου Α΄. Μακεδονικός αγώνας. Βαλκανικοί πόλεμοι. Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και η Ελλάδα.

Ιστορία, πρότυπα, είδη και επίπεδο λογισμικού, ολοκληρωμένα προγράμματα. Διαχείριση αυτοματοποίησης.

Βασικές γνώσεις τεχνικής και διαχείρισης προβλημάτων συντήρησης και διατήρησης υλικού. Θεωρία και διαμόρφωση πολιτικής συντήρησης. Προετοιμασία για την αντιμετώπιση καταστροφών.

Βασικές αρχές διοίκησης οργανισμών για τη σωστή διαχείριση του ανθρώπινου και οικονομικού δυναμικού της βιβλιοθήκης και των κέντρων πληροφόρησης. Οργάνωση, παραγωγικότητα, σχέσεις μεταξύ υπαλλήλων, εκπαίδευση προσωπικού, αξιολόγηση εργασιών, λύσεις σε ειδικά προβλήματα κλπ. Κανονισμοί λειτουργίας, οργανογράμματα Βιβλιοθηκών και Κέντρων πληροφόρησης, εφαρμογές και ειδικά προβλήματα.

Εξετάζεται η φιλολογία της ελληνιστικής εποχής (Ζηνόδοτος, Καλλίμαχος, Ερατοσθένης, Αριστοφάνης ο Βυζάντιος, Αρίσταρχος, Διονύσιος ο Θραξ, Κράτης, Δίδυμος). Η ελληνική φιλολογία κατά την Ιταλική Αναγέννηση. Η κλασική φιλολογία μετά την Αναγέννηση. Ελληνικές επιδράσεις στη λογοτεχνία της Δύσης.

Εξετάζεται με τη συγκριτική μέθοδο που επιβάλλει η θεώρησή της υπό το πρίσμα της ευρωπαϊκής ιστορίας, και μέσα από θεματικές ενότητες, όπως η ένταξη της Ελλάδος στο σύστημα κυριαρχίας των Μεγάλων Δυνάμεων, η πρωτοβιομηχανική ανάπτυξη της οικονομίας και η μεταρρύθμιση, οι συνέπειες της κρίσης του '29. Αναλύει πολιτικά γεγονότα ή φαινόμενα, όπως το Κίνημα στο Γουδί, τον Εθνικό Διχασμό, τη Μικρασιατική Καταστροφή, τη Β΄ Ελληνική Δημοκρατία και την Παλινόρθωση της Μοναρχίας, το καθεστώς της 4ης Αυγούστου.

Τα συστατικά των πολυμέσων (κείμενα, γραφικά, κινούμενες εικόνες, αλληλεπιδραστικοί σύνδεσμοι). Απαιτήσεις σε υλικό και λογισμικό. Εφαρμογές. Multimedia Toolbook.

Βάσεις δεδομένων, παραγωγοί και προμηθευτές βάσεων, αξιολόγηση ανακτώμενων πληροφοριών, συστήματα διακίνησης και διάδοσης της πληροφορίας. Το περιβάλλον και η οικονομία της πληροφορίας.

Μουσειογραφικές εφαρμογές - εξοπλισμός και αξιοποίηση μουσειακών χώρων. Εκπαιδευτικά προγράμματα. Σήμανση και υποτιτλισμός. Μουσειογραφική διερεύνηση και συναγωγή συμπερασμάτων - δημόσιες σχέσεις.

Εξετάζεται η ιστορία του βιβλίου στην αρχαιότητα. Μορφές της μεταβίβασης των κειμένων. Οι βιβλιοθήκες στην αρχαιότητα. Το βιβλίο στο Βυζάντιο (τύποι βιβλίων, γραφείς και λόγιοι). Η Λατινική Δύση και το βιβλίο. Η Αναγέννηση και η κλασική φιλολογία. Τα πρώτα έντυπα αρχαία κείμενα: Α. Μανούτιος και Μ. Μουσούρος. Οι κλασικές σπουδές μετά την Αναγέννηση (η κλασική φιλολογία στην Ολλανδία, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Αγγλία και στη Γερμανία. Ανακαλύψεις κειμένων μετά την Αναγέννηση: παλίμψηστα, πάπυροι, επιγραφικά κείμενα). Η κριτική των κειμένων (η εξέταση και η ταξινόμηση του υλικού, η επιλογή στις διαφορετικές γραφές, η ηλικία και η αξία των χειρογράφων). Φθορές. Συμπεράσματα. Το μάθημα αποβλέπει στο να αποκτήσει ο φοιτητής μια σφαιρική εικόνα της ιστορίας των αρχαίων κειμένων και των βιβλιοθηκών από την Αρχαιότητα έως και την μετά την Αναγέννηση εποχή.

Πρότυπα και εφαρμογές κωδικοποιημένης καταχώρισης πληροφοριών ISO 2709, UNIMARC, SGML, HTML, TEI, κλπ.

Περιεχόμενα των αρχείων των αποκειμένων και φυλασσομένων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό που αφορούν στο νεότερο ελληνισμό. Βιβλιογραφία οδηγών, καταλόγων, ευρετηρίων. Εκδόσεις αρχειακών πηγών. Η μελέτη των Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών εγγράφων ιδιωτικών και δημοσίων τόσο στις ανατολικές όσο και στις δυτικές επαρχίες της αυτοκρατορίας (Ιταλοελληνική επαρχία Καλαβρία, Απουλήια, Λουκανία από τον Χ έως τον XVI αιώνα).

Η μελέτη των Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών εγγράφων ιδιωτικών και δημοσίων τόσο στις ανατολικές όσο και στις δυτικές επαρχίες της αυτοκρατορίας (Ιταλοελληνική επαρχία Καλαβρία, Απουλήια, Λουκανία από τον Χ έως τον XVI αιώνα).

Εντολές Unix. Σκοπός και εφαρμογές των δικτύων υπολογιστών. Τυποποίηση και πρότυπο OSI-ISO. Τοπικά δίκτυα. Υπηρεσίες που παρέχονται από τα τοπικά δίκτυα. Internet (Συνδέσεις, Telnet, κλπ.).

Τεχνικές ανάκτησης πληροφοριών. Υπερκείμενα. Υπερμέσα. Οργάνωση δεδομένων πολυμέσων. Εργαστηριακές ασκήσεις στην αίθουσα των μικροϋπολογιστών.

Οργάνωση χώρου, αρχιτεκτονική βιβλιοθηκών και αρχείων. Έπιπλα, εξοπλισμός και προδιαγραφές.

Πηγές πληροφοριών στις θετικές και τις εφαρμοσμένες επιστήμες.

Εκδοτική και διάθεση του βιβλίου. Δομή και οικονομικά της εκδοτικής βιομηχανίας. Σχέσεις συγγραφέα και εκδότη. Θέματα προώθησης του βιβλίου, νομικά θέματα, δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας.

Βασικές έννοιες, σχεδιασμός, ανάπτυξη, σχέσεις με την παραδοσιακή βιβλιοθήκη, τάσεις, κλπ).

Παρουσίαση και τυπολογία των αρχειακών συλλογών που αναφέρονται στην ιστορία των ευρωπαϊκών κρατών κατά τον 19ο και 20ο αιώνα. Θεσμοί των ευρωπαϊκών κρατών κατά την ίδια χρονική περίοδο. Αρχειακές συλλογές της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των κοινοτικών οργάνων.

Διοικητική οργάνωση Βενετικού κράτους. Διοικητικοί μηχανισμοί και θεσμοί βενετοκρατούμενου ελληνισμού. Παραγωγή αρχείων. Διπλωματική δημοσίου και ιδιωτικού βενετικού εγγράφου. Πηγές αρχειακής και ιστορικής έρευνας και τεκμηρίωσης. Βιβλιογραφία. Εκδόσεις αρχειακών πηγών.

Παρουσίαση επιλεγμένων συλλογών σε κέντρα και βιβλιοθήκες ιστορίας των επιστημών και της τεχνολογίας. Οι συλλογές αυτές παρουσιάζονται από την άποψη της οργάνωσής τους αλλά και από την άποψη της θέσης και σημασίας τους στον ιστορικό χώρο.

Εξετάζεται η Λατινική παλαιογραφία ως επιστήμη. Διδάσκονται τα συστήματα βραχυγραφιών που εφαρμόζουν οι γραφείς της Μεσαιωνικής περιόδου και επιδιώκεται η άσκηση των φοιτητών στην ανάγνωση αρχειακών κυρίως κειμένων που είναι γραμμένα με Λατινικούς χαρακτήρες.

Τα αρχεία επιχειρήσεων οικονομικού χαρακτήρα , όπως των τραπεζών, της βιομηχανίας, του εμπορίου συναντούν την ειδική κατηγορία των ιδιωτικών αρχείων. Η οικονομική ιστορία της νεότερης και σύγχρονης περιόδου γίνεται κατανοητή από τις χρήσεις της και δικαιολογεί τη συνεργασία ιστορικών, αρχειονόμων και οικονομολόγων. Η οργάνωση των τραπεζικών αρχείων είναι το πεδίο για την ανάλυση των δεσμών τους.

Φύση, ποικιλία, προέλευση και σημασία κυβερνητικών εγγράφων και δημοσιευμάτων τοπικής, εθνικής, ευρωπαϊκής και διεθνούς προέλευσης. Τρόποι εντοπισμού, αξιολόγηση, επιλογή. Οργάνωση και ανάκτηση πληροφοριών από αυτά.

Ιδιοκτησία και έλεγχος της πληροφορίας. Επιδράσεις της τεχνολογίας στη διαμόρφωση του επαγγέλματος σε τομείς όπως τα πνευματικά δικαιώματα, κλπ. Ηθικά και άλλα προβλήματα από τη χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών. Επαγγελματική υπόσταση και ηθική του βιβλιοθηκονόμου και αρχειονόμου. Νομοθεσία που ορίζει τα πνευματικά δικαιώματα. Δεοντολογία της επιστήμης της πληροφόρησης. Νέες νομοθεσίες που ορίζουν την κατοχή και διακίνηση - παροχή πληροφοριών. Επαγγελματική κατοχύρωση δηλαδή εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και πρακτική που προσδιορίζει τη φύση του επαγγέλματος και εξασφαλίζει τον τομέα εργασίας.